Ana Blandiana
Ana Blandiana, Rumunia, Przekład: Joanna Kornaś-Warwas
2016: Ana Blandiana
Ana Blandiana reprezentuje archetyp pisarza, którego życie i twórczość stały się wyobrażeniem losu zbiorowości. Przynależy do tej grupy pisarzy, którzy stawiają siebie w roli świadka swoich czasów; w poezji dochodzi swojej poetyckiej tożsamości, a także szuka wyrazu dla prawdy i sprawiedliwości. Jej pisanie jest formą oporu wobec braku sensu w otaczającym świecie i wobec wszystkich mechanizmów, które w sposób systematyczny zniewalają i unicestwiają jednostkę. Poetka stawia pytanie o granice wolności wobec różnego rodzaju przemocy i zniewolenia. Tytułowa Moja ojczyzna to kraj, w którym Blandiana żyje jako poetka, to kartka papieru (rozumiana w standardowym formacie A4), którą ma przed sobą w chwili pisania. To także Ojczyzna niepokoju – tytuł wiersza zamykającego tom – przestrzeń, w której wyraża nie tylko zachwyt nad pięknem świata, prowadząc intymny dialog z „Autorem tej bezlitosnej doskonałości”, lecz także niepokoje i obawy o kondycję człowieka, poszukując jednocześnie egzystencjalnej równowagi.
Tomik Moja ojczyzna A4 wydany w 2010 roku, za który Ana Blandiana została nominowana do Nagrody Europejski Poeta Wolności, ukazał się w przekładzie na angielski, włoski i hiszpański.
Książka dostępna na terytoria.com.pl oraz w Instytucie Kultury Miejskiej (Długi Targ 39/40, Gdańsk).
O wierszach A. Blandiany na portalu Szuflada.net
Wybór wierszy
O poetce
Ana Blandiana
Właściwie Otilia Valeria Coman Rusan. Poetka, eseistka, tłumaczka i działaczka społeczna. Urodziła się w 1942 r. Timişoarze.
Blandiana zadebiutowała w 1959 r. na łamach dziennika „Tribuna”. W 1967 r. ukończyła filologię na Uniwersytecie w Klużu. Przed rewolucją z 1989 była słynną dysydentką i obrończynią praw człowieka. Miała odwagę sprzeciwiać się bezpośrednio Ceauşescu w oświadczeniach publicznych i wywiadach udzielanych dla radia Wolna Europa oraz zagranicznej prasy. W związku z jej zaangażowaniem politycznym jej twórczość była zakazana w Rumunii w latach 1959-1964, 1985 i 1988-1989. W grudniu 1989 r. Blandiana uczestniczyła w udanym powstaniu przeciwko reżimowi Nicolae Ceaușescu. Weszła w skład Tymczasowej Rady Frontu Ocalenia Narodowego, jednak złożyła rezygnację 29 stycznia 1990 r. na znak protestu przeciwko konfiskacie rewolucji rumuńskiej przez siły antydemokratyczne. Wraz z Romulusem Rusanem zainicjowała i stworzyła pod egidą Rady Europy Memorialul Victimelor Comunismului şi al Rezistenţei – muzeum pamięci ofiar komunizmu w Sighet z ośrodkiem badawczym, który organizuje co roku konferencje, sesje naukowe i wystawy na temat zjawisk totalitarnych.
Blandiana jest autorką 25 tomików wierszy. Tematyka jej poezji obejmuje kwestie egzystencjalne, duchowe i zmysłowe aż po społeczno-polityczne komentarze dotyczące spraw kobiet. Oprócz poezji, dzięki której jest najbardziej znana, wydała kilka powieści oraz tomów krytyki politycznej i społecznej. Twórczość Blandiany jest tłumaczona na co najmniej 24 języki obce, co czyni ją najbardziej rozpoznawalną ambasadorką rumuńskiej literatury na świecie.
Jest laureatką wielu nagród i wyróżnień literackich, m.in. Nagrody Związku Pisarzy Rumuńskich za poezję (1969 r.), Nagrody Akademii Rumuńskiej za poezję (1970 r.), Nagrody Stowarzyszenia Pisarzy Rumuńskich w Bukareszcie za prozę (1982 r.), Nagrody im. Herdera (1982 r. i 1988 r.), Nagrody „Opera Omnia” (2001 r.) i Nagrody Vilenica (2002 r.).
Ana Blandiana jest nominowana do Nagrody Europejski Poeta Wolności za tomik Patra mea A4 (Moja ojczyzna A4) z 2010 r. W 2014 r. tom ukazał się w przekładzie na język hiszpański (Mi patria A4, Pretextos, Valencia) i angielski (My Native Land A4, Bloodaxe, Hexham).
fot. Bogna Kociumbas
O tłumaczce
Joanna Kornaś – Warwas
Tłumaczka, lektorka języka rumuńskiego. Przekłada prozę, poezję oraz sztuki teatralne. Debiutowała przekładem prozy Mircei Cărtărescu Travesti (Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2007). Jakość przekładu docenił Ireneusz Kania recenzując książkę słowami „piękna, wirtuozersko napisana i wybornie przez młodą tłumaczkę przełożona powieść”. Polskim czytelnikom przybliżyła twórczość najbardziej cenionych pisarzy rumuńskich, takich jak Max Blecher, Mircea Cărtărescu, Dan Lungu, Ioan Es. Pop, Varujan Vosganian. Przetłumaczona przez nią powieść Dana Lungu Jestem komunistyczną babą! była w 2010 r. nominowana do Literackiej Nagrody Europy Środkowej „Angelus”.