Luljeta Lleshanaku
Luljeta Lleshanaku, Albania. Dorota Horodyska
2022: Luljeta Lleshanaku
Luljeta Lleshanaku posiada poetycki słuch zwrócony jednocześnie na zewnątrz i do wewnątrz. W głębokich pokładach własnej cielesności, która jest także rezerwuarem pamięci, słyszy głosy swoich przodków i pokornie godzi się z faktem, że nie ma przed nimi ucieczki, że stanowią one rodzaj trudnego dziedzictwa, budulec tożsamości; z drugiej strony rejestruje poetka szum wielkiej historii, zarówno tej tworzonej przez ludzi, często znaczonej chciwością i nienawiścią, jak i tej kosmicznej, planetarnej, geologicznej, z którą łączy nas wieczne przymierze materii. Dane pochodzące z tych dwóch nasłuchów przetwarzane są w czułym sercu poetki w słowa wiersza, który chce być nie tyle manifestem indywidualizmu, co świętowaniem pojedynczego, dziwiącego się światem istnienia, olśnionego jego bogactwem i zlęknionego różnymi formami opresji, jakie funduje człowiekowi drugi człowiek.
Jury o tomie Woda i węgiel Luljety Lleshanaku w przekładzie Doroty Horodyskiej:
„Woda i węgiel to arcydzieło, skończone i pełne, o precyzyjnej konstrukcji, a niezwykła oszczędność słowa potęguje wrażenie doskonałości. Tematem wierszy Lleshanaku jest przejmujący opis dochodzenia do wolności w świecie zniewolenia, w którym się urodziła i dorastała. Poetka jest przy tym erudytką, która w swej twórczości scala różne, nie tylko własne doświadczenia, co sprawia, że jej poezja może trafić do czytelnika pod każdą szerokością geograficzną. Brzmi niczym czysty i nieskazitelny kryształ.”
Wybór wierszy
Luljeta Lleshanaku
Luljeta Lleshanaku (ur. 1968) – poetka, dziennikarka, tłumaczka, autorka scenariuszy. Ukończyła filologię albańską na Uniwersytecie w Tiranie. Od 1994 roku opublikowała osiem tomików wierszy w języku albańskim. Jej twórczość publikowana była w Austrii, Chorwacji, Francji, Hiszpanii, Polsce, Stanach Zjednoczonych, Wielkiej Brytanii i Włoszech. W ramach drugiej edycji EPW w 2011 roku ukazał się w Polsce jej zbiór Dzieci natury [Femijët e natyrës; tłum. Dorota Horodyska]. Lleshanaku jest laureatką kilku nagród literackich, m.in.: Crystal Vilenice (2009) – nagroda Międzynarodowego Festiwalu Literackiego w Słowenii; Srebrne Pióro (2000) – najwyższe albańskie wyróżnienie literackie przyznane przez Ministerstwo Kultury; Autor Roku (2013) – nagroda Targów Książki w Tiranie; albańska nagroda Kult (2013); Autor Roku: Poezja (2013) – nagroda Targów Książki w Prisztinie; PEN Albania (2016).
Luljeta Lleshanaku pełni obecnie funkcję dyrektora ds. Badań w Instytucie Badań nad Zbrodniami i Konsekwencjami Komunizmu w Tiranie. Prowadzi także wykłady w Akademii Filmu i Multimediów Marubi w Tiranie.
Dorota Horodyska
Dorota Horodyska – tłumaczka, eseistka, członkini Stowarzyszenia Pisarzy Polskich. Tłumaczyła najbardziej znanych autorów albańskich. Laureatka nagrody Srebrne Pióro (2002), przyznawanej przez albańskie Ministerstwo Kultury za najlepszy przekład prozy na język obcy oraz nagrody „Literatury na Świecie” (2012) za najlepszy przekład poezji. Mieszka w Warszawie.