Darko Cvijetić
Bośnia i Hercegowina
Darko Cvijetić, Bośnia i Hercegowina. tłum. Miłosz Waligórski
Gęsia skóra
Tom Gęsia skóra chwyta za gardło. Mocna, brutalna, a zarazem nieoczywista metaforyka tych wierszy sprawia, że trafiają one jak kula snajpera prosto w czaszkę. I w serce. Czasami są jak odbezpieczony granat, który autor podaje czytelnikom do rąk. Cvijetić pisze o wojnie w byłej Jugosławii i towarzyszących jej bestialskich zbrodniach sucho, rzeczowo, bez emocji. Przypomina reportera wojennego, który w poetyckich kadrach utrwala dramaty konkretnych osób. To nie jest opowieść o zwaśnionych narodach, zagładzie wiosek, okupacji miast. To są ujęcia konkretnych twarzy, pojedynczych śmierci, za którymi nie stoi ideologia, lecz czysta chęć zabijania z całą jej demoniczną banalnością. Dzięki temu poezja ta – choć zainspirowana autentycznymi wydarzeniami – zyskuje status dzieła uniwersalnego, które pozwala ścieśnić tragedię i ból w metaforze, a tę odpalić w chwilach, gdy zapominamy, jakim szczęściem jest wolność i pokój.
Wydanie tomu dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury.
Wybór wierszy
Darko Cvijetić
Darko Cvijetić (ur. w 1968 r. w Prijedorze) – poeta, prozaik, reżyser, aktor i dramaturg. Członek PEN Clubu Bośni i Hercegowiny i Stowarzyszenia Pisarzy Bośni i Hercegowiny. Pracuje jako reżyser i dramaturg w Teatrze Prijedor w Republice Serbskiej. Wydał tomy poetyckie: Noćni Gorbačov (Nocny Gorbaczow, 1990); Himenica (Hymenik, 1996); Manifest Mlade Bosne (Manifest Młodej Bośni, 2000); Passport for Sforland (2004); Masovne razglednice iz Bosne (Masowe pocztówki z Bośni, 2012); Konopci s otiskom vrata (Sznury ze śladami szyi, 2013); Mali ekshumatorski eseji (Małe eseje ekshumacyjne,2015), Emotikoni u Viberu (Emotikony na Viberze, 2016), Paraolimpijske himne (Hymny paraolimpijskie, 2017), Ježene kožice (Gęsia skórka, 2017). Jego wiersze tłumaczono na język francuski, angielski, niemiecki, słoweński, hebrajski, albański, węgierski, polski, macedoński i jidysz. Jako aktor wystąpił m.in. w Zbrodni i karze (reż. Gradimir Gojer, 2007); Grobowcu dla Borysa Dawidowicza (reż. Gradimir Gojer, 2009); Czekając na Godota (reż. Radenko Bilbija, 2004); Końcówce (reż. Dragoljub Mutić, 1990). Wyreżyserował sztuki: Nije čovjek ko ne umre Velimira Stojanovicia (1991); Srpska drama (Serbski dramat) Sinišy Kovačevicia (1995); Mandragora Machiavellego (1997); Galeb, paviljon 6, po A.P. Čehovu (2007); Taking sides Ronalda Harwooda (2007); Kwartet Ronalda Harwooda (2012); projekt autorski Feničanke, materijali (2013); projekt autorski Generacija bez kosti (2015) i Bunar Radmili Smiljanić (2016).
Fot. Igor Motl
Miłosz Waligórski
Miłosz Waligórski (ur. w 1981r. w Bydgoszczy) – slawista i hungarysta. Laureat Nagrody im. Adama Włodka (2015) i Bydgoskiej Nagrody Literackiej „Strzała Łuczniczki” (2018). Przekłady z węgierskiego, słowackiego i serbsko-chorwackiego oraz teksty własne (poezję i prozę) publikował w: „Afroncie”, „Akcencie”, „Autoportrecie”, „Czasie Kultury”, „Czasie Literatury”, „Dwutygodniku”, „FA-arcie”, „Fabulariach”, „Ha!arcie”, „Helikopterze”, „Inter-ze”, „Literaturze na Świecie”, „Odrze”, „Przeglądzie Politycznym”, „RicieBaum”, „Tekstualiach”, „Tygodniku Powszechnym”, „Twórczości”. Tłumaczony na słoweński, rusiński i serbski. Przełożył Poświęcenie hetmana Lajosa Grendela (2014), Doniesienia z krainy ciemności Dževada Karahasana (2014), Entropię Maroša Krajňaka (2015), Drugi pocałunek Gity Danon Miljenka Jergovicia (2016), Dzwony Einsteina Lajosa Grendela (2016), Jarmarcznego kuglarza Jeleny Lengold (2016), Programy w labiryncie Istvána Keménya (2017), Życie w cztery tygodnie Lajosa Grendela (2018) oraz – razem z Izą Zając – prozę Víťa Staviarskiego Kiwader i inne opowieści (2011) i powieść Danieli Kapitáňovej Samka Tale księga o cmentarzu (2015). Autor przekładów z nowej liryki serbskiej zamieszczonych w antologii Serce i krew (2015). Współtłumacz Opium Gézy Csátha (2016). Wydał cztery tomy wierszy: 36 sposobów na pustkę (2012), 32 ślady ku (2015), Długopis (2017) i Sztuka przekładu (2018) – i zbiory opowiadań: Kto to widział (2016) i Małe prozy (2016, razem z Anną Waligórską). Mieszka i pracuje w Nowym Sadzie.
