Miriam Van hee
Belgia, język: niderlandzki
Miriam Van hee, Belgia. Jerzy Koch
Miriam Van hee, wybór wierszy
Pierwszą wydaną za granicą książką flamandzkiej poetki Miriam Van hee był wybór wierszy przygotowany i przetłumaczony na język polski przez Jerzego Kocha. Tom Komunikacja miejska ukazał się w 1992 roku (wyd. Witryna Artystów) i składały się na niego wczesne utwory poetki. W tomie z serii EPW – Nominacje 2024 znajdą się wiersze z dojrzałego okresu twórczości poetki w wyborze i tłumaczeniu Jerzego Kocha.
W wierszach Miriam Van hee próżno szukać donośnego protestu przeciwko zniewoleniu lub głośnych wyborów ideowych. Ale w dzisiejszym pełnym zgiełku świecie właśnie lekko przyciszony, a jednak przejmujący głos poetki brzmi dobitniej niż głos podniesiony. Miriam Van hee mówi o osobistym doświadczaniu świata i o konieczności podejmowania indywidualnych wyborów nawet po rozczarowaniach i utracie złudzeń. Ogromne wyczulenie zmysłów na przyrodę współgra z przenikliwym spojrzeniem na egzystencję człowieka, w której ludzkie tęsknoty i niedoskonałości, ograniczenia i poszukiwanie równowagi tworzą zasadnicze trajektorie poetyckiej refleksji.
Poezja jest dla Van hee formą filozofowania, a swoją refleksję autorka pogłębia rozpoznawaniem rzeczywistości wewnętrznej i zewnętrznej, dookreślaniem granic bycia człowiekiem, doznawania tych granic, które czasem są akceptowane, lecz także regularnie przezwyciężane. Z doświadczania rzeczywistości i rozczarowania nią bierze się delikatny anegdotyzm jej utworów, co dobrze współgra z egzystencjalną zadumą nad światem i porządkiem istnienia.
Wybór wierszy
Miriam Van hee
Miriam Van hee (ur. 1952) – poetka, tłumaczka i slawistka, członkini flamandzkiej Królewskiej Akademii Języka i Literatury Niderlandzkiej. Wydała diesięć książek poetyckich oraz jeden tom wierszy zebranych opublikowany w prestiżowej oficynie amsterdamskiej De Bezige Bij. Twórczość Van hee zdobyła liczne wyróżnienienia, m.in.: Nagrodę za Debiut Poetycki Prowincji Wschodniej Flandrii (1977), Nagrodę im. Jana Camperta (1988), Nagrodę im. Dirka Martensa (1995), Nagrodę Kultury Wspólnoty Flamandzkiej w Belgii (1998), Nagrodę im. Hermana De Conincka (2008, nagroda jury oraz nagroda publiczności), Nagrodę Literacką Wspólnoty Flamandzkiej „Ultima” (2018). Van hee gościła na wielu zagranicznych festiwalach poetyckich, m.in. w Kolumbii, Peru, RPA i w licznych miastach Europy. W 2011 roku przebywała na pisarskiej rezydencji w krakowskiej Willi Decjusza, w 2014 roku w Domu Literatury estońskiego Związki Pisarzy w Käsmu, a w 2016 roku na wyspie Comacina. W 2008 roku polski kompozytor Piotr Moss skomponował do tekstów Miriam Van hee muzykę na kwartet smyczkowy, a w 2013 roku opublikowano nagranie tej kompozycji: Piotr Moss – Chagall for strings – Opium String Quartet (CD ACCORD).
Jerzy Koch
Jerzy Koch – tłumacz, poeta, profesor zatrudniony na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu (od 1997 roku), wcześniej związany z Uniwersytetem Wrocławskim (1985–2011); jest także profesorem nadzwyczajnym Uniwersytetu w
Stellenbosch w RPA. Wykłada literaturę niderlandzką i południowoafrykańską, a w badaniach zajmuje się recepcją literatury tłumaczonej, transferem kulturowym, literaturą (post)kolonialną i historiografią literacką. Od 1985 publikuje przekłady z literatury niderlandzkiej (m.in. Hugo Claus, Herman de Coninck, Gerrit Kouwenaar, Lucebert, Harry Mulisch, Multatuli, Leonard Nolens, Marieke Lucas Rijneveld, Paul Rodenko, Felix Timmermans). W 1995 roku otrzymał w Holandii nagrodę im. M. Nijhoffa za dorobek w dziedzinie tłumaczeń literatury niderlandzkiej na język polski, w szczególności za przekład antykolonialnej powieści Eduarda Douwes Dekkera (Multatulego) Maks Havelaar. W 2022 roku jego przekład nagrodzonej Międzynarodowym Bookerem (2020) powieści Niepokój przychodzi o zmierzchu Marieke Lucasa Rijnevelda został nominowany do Nagrody Literackiej Gdynia. Koch przekłada także z języka afrikaans literaturę południowoafrykańską (Breyten Breytenbach, Antjie Krog, Etienne Leroux, Willma Stockenström).