Miriam Van hee
Belgia, język: niderlandzki
Miriam Van hee, Belgia. Jerzy Koch
Miriam Van hee, Utrata czasu. Wiersze z lat 1996-2020
Wybór wierszy Miriam Van hee prowadzi nas przez świat skondensowanych czułości. Sensualne kompozycje dotykają wrażliwych na słowa struktur, opowiadają o poczuciu braku, osamotnienia, nieumiejętności odnalezienia się w świecie. Miriam Van hee posługuje się wyrazistymi obrazami, by opowiedzieć o samotności, kulcie piękna czy problemach z komunikacją międzyludzką. Tematy te przewijają się przez wszystkie dwanaście tomów, a z biegiem dojrzałości autorki – ich wyrazistość jest coraz mocniejsza. Powracający szczególnie w najnowszych wierszach motyw podróży stanowi jedną z odpowiedzi na poczucie dojmującego opuszczenia. Poetka zmusza do myślenia i podjęcia intelektualnego zaangażowania, ale nigdy nie krzyczy, nie moralizuje. Mocą jej frazy jest wyciszenie, zamknięcie oczu, pozostawienie myśli otwartą. Często pojawiające się w wierszach odniesienia do natury budują poczucie przynależności do świata, którego być może nie rozumiemy, ale z pewnością stwarzamy go codziennie na nowo.
Wybór wierszy
Miriam Van hee
Miriam Van hee (ur. 1952) – poetka, tłumaczka i slawistka, członkini flamandzkiej Królewskiej Akademii Języka i Literatury Niderlandzkiej. Wydała diesięć książek poetyckich oraz jeden tom wierszy zebranych opublikowany w prestiżowej oficynie amsterdamskiej De Bezige Bij. Twórczość Van hee zdobyła liczne wyróżnienienia, m.in.: Nagrodę za Debiut Poetycki Prowincji Wschodniej Flandrii (1977), Nagrodę im. Jana Camperta (1988), Nagrodę im. Dirka Martensa (1995), Nagrodę Kultury Wspólnoty Flamandzkiej w Belgii (1998), Nagrodę im. Hermana De Conincka (2008, nagroda jury oraz nagroda publiczności), Nagrodę Literacką Wspólnoty Flamandzkiej „Ultima” (2018). Van hee gościła na wielu zagranicznych festiwalach poetyckich, m.in. w Kolumbii, Peru, RPA i w licznych miastach Europy. W 2011 roku przebywała na pisarskiej rezydencji w krakowskiej Willi Decjusza, w 2014 roku w Domu Literatury estońskiego Związki Pisarzy w Käsmu, a w 2016 roku na wyspie Comacina. W 2008 roku polski kompozytor Piotr Moss skomponował do tekstów Miriam Van hee muzykę na kwartet smyczkowy, a w 2013 roku opublikowano nagranie tej kompozycji: Piotr Moss – Chagall for strings – Opium String Quartet (CD ACCORD).
Jerzy Koch
Jerzy Koch – tłumacz, poeta, profesor zatrudniony na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu (od 1997 roku), wcześniej związany z Uniwersytetem Wrocławskim (1985–2011); jest także profesorem nadzwyczajnym Uniwersytetu w
Stellenbosch w RPA. Wykłada literaturę niderlandzką i południowoafrykańską, a w badaniach zajmuje się recepcją literatury tłumaczonej, transferem kulturowym, literaturą (post)kolonialną i historiografią literacką. Od 1985 publikuje przekłady z literatury niderlandzkiej (m.in. Hugo Claus, Herman de Coninck, Gerrit Kouwenaar, Lucebert, Harry Mulisch, Multatuli, Leonard Nolens, Marieke Lucas Rijneveld, Paul Rodenko, Felix Timmermans). W 1995 roku otrzymał w Holandii nagrodę im. M. Nijhoffa za dorobek w dziedzinie tłumaczeń literatury niderlandzkiej na język polski, w szczególności za przekład antykolonialnej powieści Eduarda Douwes Dekkera (Multatulego) Maks Havelaar. W 2022 roku jego przekład nagrodzonej Międzynarodowym Bookerem (2020) powieści Niepokój przychodzi o zmierzchu Marieke Lucasa Rijnevelda został nominowany do Nagrody Literackiej Gdynia. Koch przekłada także z języka afrikaans literaturę południowoafrykańską (Breyten Breytenbach, Antjie Krog, Etienne Leroux, Willma Stockenström).
Nominowany do Nagrody tom to drugie przekładowe spotkanie Jerzego Kocha z poezją Miriam Van hee. W 1992 roku w cyklu „Witryna Artystów” Kłodzkiego Ośrodka Kultury ukazał się w jego tłumaczeniu wybór wierszy poetki zatytułowany Komunikacja miejska.