Obowiązują zapisy – UWAGA, brak miejsc!
Spacer odbędzie się w obrębie Śródmieścia. O dokładnym miejscu zbiórki i startu spaceru poinformujemy osoby zarejestrowane.

Podczas spaceru Michał Książek, pisarz, reportażysta i leśnik, którego ostatnia książka – „Atlas dziur i szczelin” – znalazła się właśnie w finałowej piątce Nagrody Kapuścińskiego, pokaże nam miasto z perspektywy zamieszkujących je roślin i zwierząt. Przyjrzymy się ulicom, budynkom, zieleńcom, miejskim zakamarkom, by dostrzec i zrozumieć bioróżnorodne bogactwo, które nas otacza.

–

MICHAŁ KSIĄŻEK (ur. 1978) – poeta, reportażysta, kulturoznawca, leśnik, ornitolog. Współpracował m.in. z magazynami „Polityka”, „Las Polski” i „Twórczość”. Jego debiutem wydawniczym był zbiór wierszy „Nauka o ptakach” (2014), nagrodzony Wrocławską Nagrodą Poetycką Silesius (2015).. W 2015 roku ukazała się jego książka reporterska „Droga 816”. Żeby ją napisać Michał Książek wyruszył w podróż drogą nr 816 biegnącą wzdłuż granicy polsko-białoruskiej i granicy polsko-ukraińskiej. Reportaż jest opowieścią o pograniczu, mieszkających tam ludziach i przenikających się kulturach. Książka została wyróżniona Nagrodą Literacką Gdynia oraz nominowana do Nagrody im. Ryszarda Kapuścińskiego i Nagrody Literackiej m. st. Warszawy. W 2023 roku ukazała się jego najnowsza książka „Atlas dziur i szczelin”.

Zapraszamy na lekcję poetycką, którą poprowadzi poeta, tłumacz i krytyk literacki Jerzy Jarniewicz. Lekcja będzie miała formę wykładu i zaprojektowana jest z myślą o starszej młodzieży i młodych dorosłych, czyli osobach, które często zastanawiają się po co w ogóle sięgać po poezję, jak ją czytać, od czego zacząć? Lekcja nie będzie instrukcją obsługi poezji – ale na pewno pomoże oswoić i polubić wiersze.

Wstęp na lekcję jest bezpłatny i nie wymaga rejestracji. Zajęcia potrwają ok. 1,5 h.

–

JERZY JARNIEWICZ – poeta, tłumacz, krytyk literacki. Autor piętnastu książek eseistycznych i krytycznoliterackich, m.in. „Lista obecności” (2007, nominacja do Nagrody Nike), „Od pieśni do skowytu” (2008), „Tłumacz między innymi” (2018, nominacja do Nagrody Nike) i „Bunt wizjonerów” (2019). Opublikował dwanaście zbiorów wierszy, ostatnio „Na dzień dzisiejszy i chwilę obecną” (2012, nominacje do Nagrody Silesius i Nagrody Orfeusz), „Woda na Marsie” (2015, nominacja do Nagrody Silesius), „Puste noce” (2017), za które otrzymał Nagrodę Poetycką Silesius dla najlepszej książki roku, oraz „Mondo cane” (2021) nominowaną do Nagrody Wisławy Szymborskiej i wyróżnione Nagrodą Literacką Nike. Laureat Nagrody im. Juliana Tuwima (2022). Tłumaczył Jamesa Joyce’a, Philipa Rotha, Raymonda Carvera, Ursulę Le Guin, Margaret Atwood i wielu innych pisarzy języka angielskiego. Opracował także antologie: „Sześć poetek irlandzkich” (2012), „Poetki z Wysp” (2015, z Magdą Heydel) i „100 wierszy wypisanych z języka angielskiego” (2018). Mieszka w Łodzi.

Wolność to pojęcie pełne sprzeczności. Walczę o nią codziennie i nie do zniesienia jest sama myśl o jakiejkolwiek niewoli. Boję się jej, bo nakłada na mnie odpowiedzialność za decyzje, których nie pozwala tłumaczyć wygodnym fatum. Bywa wolnością do albo od. Zdarza się, że oznacza panowanie, również nad sobą. Wydarza się w różnych przestrzeniach. Czasem w przestrzeni słowa. Nic się w niej nie zgadza, a jednak nie chcę z niej rezygnować. O tym, skąd się bierze pragnienie wolności, jak ją egzekwować, jak daleko sięgają jej granice, jak i w jakich przestrzeniach realizujemy ją praktycznie w świecie, którym rządzi konieczność porozmawiam z Karoliną Lewestam, Małgorzatą Halber i Tomaszem Stawiszyńskim.

Katarzyna Kasia

Zapytacie Państwo – ale dlaczego znany reporter i czechofil, dlaczego pisarz i redaktor prozy non-fiction ma opowiadać o poezji? O czeskiej Pradze – tak!, o współczesnym reportażu – jak najbardziej! Ale o poezji?

A jednak.

Zapraszamy na wykład mistrzowski Mariusza Szczygła, który sam najlepiej wyjaśni, dlaczego pojawia się w tej roli. Nie trzeba być poetą, literaturoznawcą czy krytykiem, żeby pasjonować się poezją. Wystarczy ciekawość świata.

–

MARIUSZ SZCZYGIEŁ – reporter i pisarz, którego książki zostały wydane w 21 krajach. Debiutował w wieku 16 lat w tygodniku „Na przełaj”. W latach 90. znany z prowadzenia talk show „Na każdy temat”. Czechofil, autor kilku bestsellerowych książek o Czechach („Gottland”, „Zrób sobie raj”, „Laska nebeska”). Autor monumentalnej, trzytomowej antologii polskiego reportażu XX wieku „100/XX”. Nauczyciel wielu reporterów młodego pokolenia, prowadzi autorskie zajęcia w Polskiej Szkole Reportażu. Jest prezesem Fundacji Instytut Reportażu, która prowadzi m.in. wydawnictwo Dowody na Istnienie. Jako pisarz i reportażysta wielokrotnie nagradzany, m.in. dwukrotny zdobywca Nike Czytelników. Miłośnik czeskiej Pragi. / W grafice użyto zdjęcia autorstwa Damiana Maliszewskiego.

Poeci i poetki: Anja Erämaja (Finlandia), Monika Herceg (Chorwacja), Mireła Iwanowa (Bułgaria), Miriam Van hee (Belgia), Arvis Viguls (Łotwa). Muzyka: Antonina Car, Zuzanna Sikała, Mateusz Nawrot. Czytanie: Maciej Świniarski. Wizualizacje: Marta Prabucka

Nocą poezja smakuje najlepiej – dlatego na spotkanie z wierszami finalistów i finalistek Nagrody EPW zapraszamy po zmierzchu. Kiedy świat trochę ucichnie, a jego prędkość opadnie, my w zaaranżowanej artystyczno-kawiarnianej sytuacji posłuchamy poezji.

Podczas festiwalu swoje wiersze w językach oryginału przeczytają Anja Erämaja (Finlandia), Monika Herceg (Chorwacja), Mireła Iwanowa (Bułgaria), Miriam Van hee (Belgia), Arvis Viguls (Łotwa). Utwory pochodzić będą z tomów poetyckich serii EPW – Nominacje 2024. Ich przekłady usłyszymy w interpretacji Macieja Świnarskiego, muzyka i improwizatora, który jednocześnie nawigować będzie przebiegiem wieczoru.

O atmosferę dźwiękową zadbają Antonina Car, Zuzanna Sikała i Mateusz Nawrot, którzy zaproponują subtelną oprawę muzyki elektronicznej przełamanej żywym instrumentarium wiolonczeli, skrzypiec i wibrafonu. Poezja i muzyka spotkają się z wizualizacjami, które przygotowuje Marta Prabucka.

Zwykle nieoczywiste i tym bardziej ciekawe – takie są nasze festiwalowe spotkania z poetami i poetkami międzynarodowej platformy Versopolis.

Podczas Festiwal Europejski Poeta Wolności 2024 poznamy kolejne poetki sieci – będą to:

LUBOW JAKYMCZUK (ur. 1985) – ukraińska poetka, scenarzystka i dramatopisarka uważana za jedną z najważniejszych postaci świata ukraińskiej sztuki. Jej tom poetycki „Morele Donbasu” (2018) znalazł się na liście 10 najlepszych książek o wojnie. Twórczość Luby była tłumaczona na ponad dwadzieścia języków.

PERNILLA BERGLUND (ur. 1982) to szwedzka poetka, autorka trzech tomów poetyckich przetłumaczonych na kilka języków. Kształciła się w zakresie kompozycji literackiej i uzyskała tytuł magistra literatury porównawczej. Pracuje jako redaktorka cenionego w Szwecji czasopisma literackiego „Provins”.

Rozmowę z poetkami poprowadzi Marta Pilarska.

Wkrótce ukażą się również tomy z przekładami wierszy obu autorek: tom Luby Jakymczuk ukaże się w przekładzie Anety Kamińskiej, a książka Pernilli Berglund w przekładzie Justyny Czechowskiej.

VERSOPOLIS to międzynarodowa platforma poetycka, która powstała, by wspierać młodych twórców i promować ich poezję poza granicami ojczystych krajów. Sieć działa od 2014 roku i dotąd włączyła w swoje działania ponad 320 poetek i poetów. Początkowo współtworzone przez 11 festiwali literackich, od 2020 roku Versopolis obecne jest na 30 festiwalach, co czyni sieć największą platformą poetycką na świecie. Polskę w sieci reprezentuje Europejski Poeta Wolności.

partner: Versopolis

Obowiązują zapisy – UWAGA, limit miejsc został wyczerpany!

Magda Heydel o zajęciach:

Ameryka słynie z poetów wolności – twórców, dla których wolność jest nie statuą, ale muzą, nonkonformistów, samotników, ludzi chodzących swoimi drogami. Na spotkanie w IKM wybrałam jednego z takich niepokornych nowatorów – e.e. cummingsa (1894-1962). Ten nowojorski artysta uczy, jak uwolnić słowa, pozwolić im tańczyć i swawolić, a przy okazji dowiedzieć się czegoś o świecie i o sobie.

Zapraszam na warsztaty przekładowe z wierszami e.e. cummingsa w roli głównej. Proszę przynieść ze sobą wyobraźnię.

–

MAGDA HEYDEL – tłumaczka literatury języka angielskiego, ma w dorobku m.in. przekłady Angeli Carter, Josepha Conrada, T.S. Eliota, Seamusa Heaneya, Alice Oswald, Katherine Mansfield i Virginii Woolf. Dwukrotna laureatka nagrody „Literatury na Świecie”, nagrody Europejski Poeta Wolności (2020) oraz Nagrody Literackiej Gdynia (2021). Sekretarz Generalna Polskiego PEN Clubu, członkini honorowa Stowarzyszenia Tłumaczy Literatury. Jest profesorką na Wydziale Polonistyki Uniwersytetu Jagielońskiego, gdzie kieruje Centrum Badań Przekładoznawczych. Stypendystka Fundacji na Rzecz Nauki Polskiej i Fundacji Fulbrighta. Redaktor naczelna czasopisma naukowego „Przekładaniec. A Journal of Translation Studies”.

Czy o języku literatury można mówić w odniesieniu do rodzajów literackich? Jak stąpają po prozie poeci i poetki, a jak osoby piszące powieści wchodzą na teren wiersza? Co trzeba zapomnieć, a co rozwinąć – czy jakieś środki są zarezerwowane dla konkretnych gatunków? Co daje nowe siły, a co ogranicza? O tych wszystkich dylematach twórczych, które zwykle rozważa się w pojedynkę, tylko nad komputerem i przy biurku opowiedzą goście spotkania.

Paulina Małochleb

Bycie klasykiem literatury to trudna praca – jak sobie z nią radzi Czesław Miłosz, sprawdzimy podczas festiwalu.

Poprosiliśmy pomorskich poetów i poetki, aby wybrali swoje ulubione spośród wierszy i poetyckich przekładów Czesława Miłosza. Co znalazło się na ich osobistych listach „Miłosz Top 3”, dowiemy się w trakcie wieczoru rozmów i czytania poezji.

Stefan Chwin, Piotr Czerski, Tadeusz Dąbrowski, Monika Maciasz, Krystyna Lars, Daniel Odija, Barbara Piórkowska, Rafał Skonieczny, Julia Szychowiak i Małgorzata Wątor zaprezentują ważne dla siebie utwory i przekłady Miłosza.

W rolę mistrza ceremonii wcieli się Szymon Kloska, krytyk i aktywista literacki oraz kurator naszego partnerskiego Festiwalu Miłosza. Wspólnie zastanowimy się, dlaczego wciąż warto sięgać po twórczość noblisty.

Spojrzymy też ciekawym okiem na Miłosza tłumacza poezji. Wydawnictwo Znak przygotowuje właśnie monumentalny tom przekładów poetyckich jego autorstwa. „Dobry przekład jest czymś cennym i rzadkim, zostaje w historii języka i wpływa na język nie mniej, czasem nawet więcej niż utwory mające prawo pierworództwa” – pisał poeta.

partnerzy: Festiwal Miłosza, Rok Miłosza, Wydawnictwo Znak

Zachęcamy do wizyty w kameralnych księgarniach, gdzie w niezobowiązującej atmosferze będzie można porozmawiać z poetami i poetkami. W Tajnych Kompletach spotkacie Julią Szychowiak, w Marpressie Piotra Czerskiego, w Smaku Słowa Tadeusza Dąbrowskiego, w Nurtach IKM Rafała Skoniecznego. Przyjdźcie porozmawiać o wierszach, zadać pytanie, poprosić o autograf. Wszystkie okołoliterackie tematy dozwolone!

Wszystkie festiwalowe „dyżury poetyckie” w księgarniach będą trwały ok. godzinę.

Adresy księgarń:

Tajne Komplety – ul. Długa 35, Gdańsk
Marpress  – Targ Rybny 10B, Gdańsk
Smak Słowa – Bohaterów Monte Cassino 6A, Sopot
Nurty IKM – Targ Rakowy 11, Gdańsk

Czasami najprostsze pytania prowadzą do najciekawszych odpowiedzi. Dlatego podczas spotkania z Jakobe Mansztajnem, Agnieszką Wolny-Hamkało i Michałem Rusinkiem zapytamy po prostu – po co poezja?

Po co istnieje? Po co ją czytamy? Po co piszemy? Po co o niej mówimy? Po co?

Twórcze i zawodowe profile naszych rozmówców pozwalają przypuszczać, że usłyszymy odpowiedzi zaskakujące i nieszablonowe.

Spotkanie poprowadzi Grzegorz Uzdański – poeta i pisarz, który zajmuje się także komedią improwizowaną, występując m.in. w grupie Klancyk. Wśród rozmówców pojawi się Jakobe Mansztajn, autor dwóch świetnie przyjętych tomów poezji, który od lat spełnia się w roli współtwórcy i prowadzącego blog Make life harder. Spotkamy się z Agnieszką Wolny-Hamkało, poetką, pisarką, autorką dramatów i książek dla dzieci, którą ciekawią kampowe wątki w nowej poezji polskiej. Zaprosiliśmy Michała Rusinka, pisarza, literaturoznawcę i tłumacza czułego – i uczulającego – na możliwości języka.

Uroczystość wręczenia Nagrody Literackiej Miasta Gdańska Europejski Poeta Wolności chorwackiej poetce Monice Herceg i jej tłumaczce Aleksandrze Wojtaszek. Wręczeniu nagrody towarzyszyć będzie interdyscyplinarne wydarzenie artystyczne w przestrzeni IKM.

Szczegółowe informacje dotyczące przebiegu wieczora (klik).

Twórczynie i twórcy wieczoru:
Aleksandra Jakubczak
Elżbieta Szurpicka
Krzysztof Kaliski
Wojciech Sobolewski
Magda Jędra
Przemek Branas
Edmund Krempiński

oraz

Tatiana Dziewanowska
Magdalena Kowala
Anna Steller
Anna Zglenicka

Obowiązują zapisy – prosimy o skorzystanie z formularza.

Zieleń miejska pięknie ruszyła, co z jednej strony niezmiernie cieszy, z drugiej martwi, bo naturalne cykle natury stają się dziś nierówne i pogmatwane. Zapraszam więc na spokojny spacer poetycko-przyrodniczy po gdańskich zakamarkach, aby obejrzeć i pokochać zielone, i zebrać pomysły na to, jak je chronić. Jak zwykle dostaniecie sporą porcję wiedzy zielarskiej i roślinnej – ciekawostki o kwiatach, trawach i krzewach (co jest do zjedzenia, a z czego robiono maść na bóle) okraszone tym razem solidną dawką kontekstu kulturowego w postaci poezji i literackiej opowieści. Będzie kojąco, bo piękno roślin lubi harmonizować naszą skołataną psyche, ale i z dbałością o społeczny i ekologiczny wydźwięk tekstów – natura ma bowiem w sobie również twarde, nie tylko romatyczne, zasoby.

–

Spacer prowadzi Barbara Piórkowska – pisarka („Gaja. Historia prawdziwa”, Wyd. Marpress), poetka, kierowniczka literacka Teatru Gdynia Główna, autorka literacko-etnograficznych i edukacyjnych projektów roślinnych, autorka z @Dzika Litera na FB.

Marianna Kijanowska to ukraińska poetka w 2022 roku uhonorowana Nagrodą Europejski Poeta Wolności za tom „Babi Jar. Na głosy” w przekładzie Adama Pomorskiego.

Jurorzy Nagrody EPW tak opisywali wówczas książkę poetycką laureatki: „To poemat lamentacyjny, w którym Kijanowska osiąga najwyższe mistrzostwo, konstruując opowieści pełne prostoty, przepełnione jednostkowymi doświadczeniami i naznaczone przeczuciem nieuchronnej zagłady. To poezja cielesności, bólu i krwi, które wymykają się historycznemu przyporządkowaniu. Wystarczy zmienić imiona ludzi, nazwy miejsc, by nagle poemat stał się przerażająco aktualny jako tren opłakujący zbiorowe groby Buczy, Irpienia czy Mariupola.”

Podczas spotkania Marianna Kijanowska i Justyna Sobolewska porozmawiają o poemacie jako formie literackiego wyrazu.

–

MARIANNA KIJANOWSKA (ur. 1973) – ukraińska pisarka, tłumaczka i badaczka literatury. Absolwentka Wydziału Filologicznego Lwowskiego Uniwersytetu Narodowego im. I. Franki (1997). Autorka tomików poetyckich, zbiorów opowiadań, licznych przekładów. Tłumaczy głównie poezję, przede wszystkim polską, litewską, białoruską i czeską. Jako osobne tomiki zostały wydane jej przekłady wierszy Juliana Tuwima, Bolesława Leśmiana, Eugeniusza Tkaczyszyna-Dyckiego, Adama Wiedemanna, Bronki Nowickiej, Szoty Iataszwili, Mariusa Burokasa, Gintarasa Graiauskasa, Dr Seussa, Borysa Chersońskiego, Salima Babullaoglu i innych. Członkini ukraińskiego PEN, Narodowego Związku Pisarzy Ukrainy. Jest założycielką i dyrektorką Nagrody Literackiej Wielki Jeż za najlepszą książkę w języku ukraińskim dla dzieci. Laureatka Narodowej Nagrody Ukrainy im. Tarasa Szewczenki (2020). Nagrodzona odznaką honorową „Zasłużony dla Kultury Polskiej” (2013). Laureatka nagrody Europejski Poeta Wolności (2022) i Nagrody Literackiej im. Zbigniewa Herberta (2022). Mieszka we Lwowie.

Spotkanie z Jerzym Kochem, Magdaleną Pytlak, Piotrem Rucińskim, Katarzyną Szal, Miłoszem Waligórskim, Aleksandrą Wojtaszek. Prowadzenie: Michał Choiński

Świetnym wstępem do spotkania – lub jego dopełnieniem – jest lektura wywiadów z bohaterami i bohaterkami debaty. W rozmowach pojawiają się m.in. opowieści o pracy nad przekładami poetyckimi → klik.

Sprawdź, co o poezji Moniki Herceg w przekładzie Aleksandry Wojtaszek powiedzieli jurorzy tegorocznej edycji Nagrody Europejski Poeta Wolności – w filmie wykorzystaliśmy wypowiedzi Olgi Tokarczuk, Krzysztofa Czyżewskiego, Beaty Stasińskiej, Anny Czekanowicz, Andrzeja Jagodzińskiego i Andy Rottenberg.

W uzasadnieniu werdyktu Jury Nagrody EPW czytamy:
„Poezja Moniki Herceg to przejmujący krzyk wolności. Rodzi się z niego nowy, odważny głos młodego pokolenia. Po raz kolejny głos ten przychodzi z Bałkanów, choć tym razem nie koncentruje się na wojennej traumie, a w głównej mierze na losie kobiet. Mimo częstych odwołań do mitologii, poetycki głos Moniki Herceg nie opisuje jednak wątków mitologicznych, a raczej daje świadectwo „nawiedzenia” mocą starożytnych bogiń i bogów. Obdarzony dużą siłę emocjonalną, doskonale łączy się z wiedzą naukową, do tej pory rzadko wykorzystywaną w poezji. Warta podkreślenia jest niezwykle konsekwentna i przemyślana konstrukcja tomu poetyckiego, pozwalająca autorce stworzyć całe uniwersum, cechujące się głęboką autorefleksją nad miejscem podmiotu lirycznego i tożsamością kobiety. Poezja Moniki Herceg przywraca młodemu pokoleniu wolność do niezgody na obecny stan świata i daje temu wiarygodne świadectwo.”
→ Więcej o tomie

Sylwetki laureatek:

MONIKA HERCEG (ur. 1990) – chorwacka poetka, scenarzystka, dramaturżka, redaktorka i aktywistka; z wykształcenia fizyczka. Jest najczęściej nagradzaną poetką młodego pokolenia w Chorwacji. Należy do międzynarodowej poetyckiej platformy Versopolis, a jej wiersze zostały przełożone na wiele języków. Prowadzi cykliczne spotkania poświęcone poezji kobiet, angażuje się także w działania na rzecz uchodźców. Jest matką dwójki dzieci, mieszka i pracuje w Zagrzebiu.

ALEKSANDRA WOJTASZEK (ur. 1991) – kroatystka, doktor literaturoznawstwa, asystentka w Instytucie Filologii Słowiańskiej UJ. Studiowała w Krakowie, Zagrzebiu i Belgradzie. Współpracuje z „Tygodnikiem Powszechnym” i „Herito”, publikuje w licznych magazynach. Autorka zbioru reportaży o współczesnej Chorwacji „Fjaka” (Czarne, 2023) oraz licznych przekładów literackich. Urodziła się we Frydmanie na Spiszu, mieszka w Krakowie.

Obowiązują zapisy dla uczestniczących poetów i poetek – UWAGA, brak miejsc!

KATARZYNA KOZA – w ciągłym ruchu między Warszawą a Lublinem. Jeździ prowadzić slamy, rozmawiać przy poezji i czytać wiersze. W pociągach nadrabia zaległości. W pracy rozmawia o kulturze przy radiowym mikrofonie. W przerwach oblewa się kawą, nawet kiedy się nie śpieszy.

Sprawdź reglamin slamu.