Menno Wigman
Menno Wigman, Holandia. tłum. Barbara Kalla i Adam Wiedemann
Na imię mi Legion
Język Menno Wigmana oddycha ulicą i biblioteką. Jego utwory – zasycone obserwacją codziennych zdarzeń, niestroniące od przyziemności i dosadności, są jednocześnie nonszalancką rozmową z książkami, które zaszły poecie za skórę. Bohater Wigmana młodzieńczo droczy się ze światem, zdając sobie sprawę, że jego wiersze i uwagi nikomu, poza czytelnikami poezji, nie są potrzebne. Czy ma o to pretensje do tzw. społeczeństwa? Sam nie jest lepszy: „Książka? Od deski do deski? Brak mi sił. / Męczy mnie nawet pojedynczy wiersz” – wyznaje w jednym z tekstów. W tych bezpretensjonalnych wierszach, które dzieją się w przestrzeniach jak najbardziej codziennych: knajpach czy supermarketach, udaje się Wigmanowi połączyć lekkość z dyscypliną formalną. Nie jest jednak formą spętany, jego klasycyzm jest jak świeży i zaczepny jak granat. I rozbrajająco szczery.
Wybór wierszy
O poecie
Menno Wigman (ur. 1966 w Beverwijk, zm. 2018 w Amsterdamie) – autor ponad dziesięciu tomików poetyckich, zbioru esejów o poezji, tłumacz. W 2005 roku przebywał jako writer in residence na terenie zakładu psychiatrycznego w Den Dolder, angażując pensjonariuszy w tworzenie poezji. W latach 2012-2014 pełnił funkcję Poety Miejskiego Amsterdamu. Organizował wówczas warsztaty poetyckie w niecodziennych lokalizacjach, takich jak więzienie Bijlmerbajes w Amsterdamie. Regularnie pisze wiersze wygłaszane na pogrzebach osób samotnie zmarłych. Jest laureatem dwóch prestiżowych nagród literackich (Jan Campert-prijs, 2002 i A. Roland Holst-Penning, 2015). Proponowany do Nagrody Europejski Poeta Wolności tomik Mijn naam is Legioen (Na imię mi Legion) został wydany w 2012 roku i był tak popularny, że przeżył sześć dodruków. W 2013 roku Wigman był nominowany do VSB Poëzieprijs, najważniejszej nagrody w dziedzinie poezji niderlandzkojęzycznej (holenderskiej i flamandzkiej).
Menno Wigman zmarł 1 lutego 2018 roku w Amsterdamie z powodu przewlekłej choroby serca.
O tłumaczach
Barbara Kalla (ur. 1966 w Kamiennej Górze) – niderlandystka, Kierownik Zakładu Współczesnej Literatury Niderlandzkiej i Afrikaans w Katedrze Filologii Niderlandzkiej Uniwersytetu Wrocławskiego. Autorka monografii Programy romantyzmu w Niderlandach (WUWr., 2007) i Huisbeelden in de moderne Nederlandstalige poëzie (Obrazy domu we współczesnej poezji niderlandzkiej, Gent, Academia Press, 2012). Opublikowała kilkadziesiąt artykułów i współredagowała kilka zbiorów poświęconych literaturze niderlandzkiej. Ściśle współpracuje w ramach międzynarodowych sieci skupiających badaczy współczesnej literatury niderlandzkiej. Redaktor naczelna naukowej serii Lage Landen Studies (Gent, Academia Press).
Jej zainteresowania badawcze obejmują przede wszystkim poezję i literaturę dla dzieci i młodzieży. Jako współorganizator, animator i moderator spotkań z poetami i pisarzami flamandzkimi i holenderskimi propaguje w Polsce niderlandzką literaturę i kulturę. Przekłada poezję, obecnie kieruje również projektem „Antologia opowiadań holenderskich i flamandzkich”, tłumaczonych przez studentów i absolwentów wrocławskiej niderlandystyki.
Adam Wiedemann (ur. 1967 w Krotoszynie) – poeta, prozaik, krytyk muzyczny, tłumacz. Wydał 9 tomów wierszy: Samczyk (1996), Rozrusznik (1998), Konwalia (2001), Kalipso (2004), Pensum (2007), Filtry (2008), Dywan (2010), Z ruchem (2014) i Metro na Żerań (2016), trzy książki prozatorskie: Wszędobylstwo porządku (1997), Sęk Pies Brew (1998; edycja niemiecka – 2001, rosyjska – 2003) i Odpowiadania (2011), oraz zbiór zapisów onirycznych Sceny łóżkowe (2005; edycja słoweńska – 2007).
Wybory jego wierszy ukazały się w językach: słoweńskim (2002), serbskim (2010) i ukraińskim (2015). Jego teksty o literaturze i muzyce zgromadzone zostały w książkach Poczytalność i Posłuszność (obie 2016). Współautor Końcówek, wywiadu-rzeki z Henrykiem Berezą (2010); w roku 2012 ukazał się w jego opracowaniu tom dramatów Mieczysława Piotrowskiego.
Jako tłumacz poezji słoweńskiej opublikował m.in. książki Primoža Čučnika, Miklavža Komelja i Petera Semoliča, z języka ukraińskiego przekładał wiersze Andrija Bondara i Marianny Kijanowskiej, z angielskiego – utwory Gertrudy Stein i Vivienne Plumb. Laureat nagród: PTWK (1998), Fundacji Kościelskich (1999), Gdynia (2008); nominowany do Cogito, Paszportu Polityki, trzykrotnie do Silesiusa i trzykrotnie do Nike. Mieszka w Warszawie.